A jemi te vetem ne gjithesi...!

A ka jetë në gjithësi pos në tokë? Përgjigjen në këtë pyetje e hulumton një shkncë e re: Bioastronomia, që ka vetëm 34 vjet. Hulumtimet e kësaj lëmie quhen SETI (search for Ekstraterrestrial Inteligence...
A jemi te vetem ne gjithesi?Duket e pamundur që në një fushë të madhe të gjendet vetëm një kalli drithi dhe në universin e pafund vetëm një botë e gjallë.
-Fjalët i përshkruhen filozofit grek Mitrodorusit, nga Kiosi.
A ka jetë në gjithësi pos në tokë? Përgjigjen në këtë pyetje e hulumton një shkncë e re: Bioastronomia, që ka vetëm 34 vjet. Hulumtimet e kësaj lëmie quhen SETI (search for Ekstraterrestrial Inteligence.
Shtytjen e parë për këto hulumtime e dhanë shkencëtarët G. Cocconi dhe P. Morrison. Ata u nisën prej momenteve magnetike të bërthamës së hidrogjenit dhe elektronit, që kur janë paralele, ai emiton radio-valën me gjatësi 21 centimetra (1420 Hz). Kështu erdhën në konkludim se kjo gjatësi paraqet abecedën Kozmike universale.

Përgjimi i kosmosit

Një vit më vonë, më 1960, astronomi i ri Frank Daker në Green Bank ndërtoi radioteleskopin prej 23 metrash me qëllim që të përgjonte gjithësinë në frekuencën 1420 Hz. Ai 200 orët e para ia kushtoi epsilon Eridanit (në largësi 10.7 vjet drite) dhe Tau Cet-it (11.9 vjet drite). Projektin e vet e quajti OZMA (sipas princesësh së mbretërisë mitologjike OZ.) Por shtatë vjet përgjimi nuk treguan asnjë burim jashtëtokësor. Tash në projektin SETI janë të kyçura shtatë vende(SHBA, Rusia; Kanadaja, Australia, Franca, Gjermania, Holanda) dhe janë regjistruar 200.000 orë përgjimi pa kurrfarë rezultatesh dafinitive.
Në v. 1967, në Cambridge, radio-astronomët detektuan një bip, bip, bip periodike. Pasi informatat vinin nga largësia prej 11 vjet drite, mendohej se ajo është një "pyetje" në lidhje me bombën atomike, të cilën na dërguan "vëllezërit nga intelekti" dhe morrën emrin rrezatimi LGM (Litlle Green Man), por pastaj doli se bëhet fjalë për një pulsar (lloj ylli).
Tash punohet në projektin MCSA (Multi - Channel Spectral Analyser), i cili do të ketë 8.4 milionë kanale dhe fuqinë e të zbërthyerit prej 0.05 hz.
Të gjitha këto hulumtime shkencore nuk munden të argumentojnë jetën jashtëtokësore.
Filli i jetës në tokë -nga meteorët?
Por, ishin të suksesshëm në gjetjen e fillit të jetës: aminoacideve; sepse dimë se aminoacidet luajnë rol të rëndësishëm në krijimin e jetës nëpër evolucionin organik. Për shembull, me ndihmën e analizës spektroskopike në v. 1937, janë gjetur radikalet CH dhe CN. Në
Në vitin 1951 me ndihmën e astronomisë është gjetur OH ( grupi hidroksil). Në v. 1968 H2O dhe NH3. Në v. 1969 formalheidid (HCHD), në v. 1970 cijan-acetileni (HCCCN) dhe alkoholi metilik (CH3OH) dhe në v. 1971 metil-acetileni (CH3CCH). Të gjitha këto zbulime na sygjerojnë në nismën e jetës jashtë tokës. Shkencëtarët nuk duhet gjithmonë të kërkojnë jetën jashtë tokës, ndonjëherë ajo vet vie tek ne. Ata janë meteorët. Është një lloj meteori (1% e të gjithë meteorëve), që quhet hondrat i karbonit dhe produkteve të tij.
Në v. 1969 një hondrat që ra në Australi tërhoqi vëmendjen e të gjithë shkencëtarëve . Në të bashkë me citozinomin ( njëri prej 5 nukleotideve që përbëjnë ADN) u gjetën edhe 16 aminoacide. Pesë prej tyre ishin të ngjajshme me aminoacidet që krijojnë proteine, ndërsa 11 të tjerat jo. Ajo që çuditë është se gjysma e aminoacideve paraqet gjysmën e "majtë" dhe gjysma tjetër simetrinë e "djathtë". Kjo padyshim argumenton në preardhjen jashtëtokësore të këtyre aminoacideve, sepse e dimë se polarizimet optike të aminoacideve në Tokë gjithnjë tregojnë simetrinë "majtë", që nuk është rasti te hondratet. Hondrati i gjetur më 1971 kishte 18 aminoacide, ndërsa në një hondrat, në v. 1973 janë gjetur madje edhe lipidet! Këto zbulime na sygjerojnë në teorinë e Svante Artheniusit: Pansperminë. Sipas tij jeta në tokë është krijuar nga meteorët. Kjo teori , edhepse është e shkruar në mënyrë indirekte , mund të gjendet në librin e Shklovskievit "Gjithësia, jeta, intelekti". Prof. ser Frederik Hoyle dhe dr. Chandra Wickramasinghe mendojnë se edhe në kometa ka disa bakterie anaerobe dhe se ato janë janë shkaktarë të epidemive të disa sëmundjeve ngjitëse! Kur jemi te këta shkencëtarë të themi se ata mendojnë se me ndihmën e analizës spektroskopike në Orion zbuluan praninë e celulozës dhe disa bakterieve! Por Carl Sagani dhe Bishu Khare argumentuan se ato zbulime me siguri nuk tregojnë jetën, sepse rezultate të njëjta fituan edhe me supstancat jo të gjalla.
Mund të kontaktojmë sëpaku me 10 planete
Tani do të analizojmë mundësinë teorike dhe probabilitetin e jetës në gjithësi. Kjo arrihet me formulën e njohur të DRake-ut N=NxpfpneflfifcfL. N shënon planetet me të cilat mund të komunikojmë. Nx= numri i yjeve në Rrugën e Qumështit. fp=përqindja e yjeve të cilat kanë sistemin planetar. ne=numrin e planeteve ku është i mundësuar zhvillimi i jetës. fl=numri i planeteve në sisteme ku jeta ka filluar dhe mund të zhvillohet. fi=numri i planeteve në të cilat u zhvillua intelekti. fc=planetet në të cilat u zhvillua civilizimi teknologjik. Carl Sagani duke marrë parasysh të gjtha të dhënat e sotme erdhi në konkludim se Nxfpneflfifc=1x109. Por në përcaktimin e vleftës së fL dolën komplikimet. Sipas gjasave tona fL del 10-8 sepse radio-astronomia (është korrelat i matjeve të civilizimeve teknologjike) është e invetuar (zbuluar) para 35 viteve, ndërsa jeta filloi para 35 x 108 viteve. Atëherë nëse fL është 10-8 kjo do të thotë se në galaktikë ku ka disa qindra miliardë planeta ne mundemi të kontaktojmë me 10 prej tyre. Por fL mund të ketë vlerën rreth 4 x 10-6 nëse marrim parasysh "lakoren luftarake" të L.F. Richardsonit, që thotë se dita e gjykimit do të jetë në v.2900. Kjo situatë na jep vlerën rreth N=4x103. Por Richardsoni nuk e ka ditur se për 20 vjet (llogaritë i bëri në v. 1920) do të zbulohet bomba atomike! Vlera e fL te autorët e ndryshëm është tjetër, për shembull Isaac Asimov në librin e vet "Jeta në gjithësi" tregon se N bën rreth 5.3x105

SE DI?

i don't know!~