epokë e karbonit

Epokë e qymyrit; epokë e historisë së Tokës para rreth 300 milionë vjetësh. Quhet kështu sipas trashëgimisë që na ka lënë.

Epoka e karbonit është e trazuar nga ana tektonike. Stereja ngrihet e ulet, përmbytet herë pas here nga deti. Vise të tëra shkretëtohen, zona të gjëra pyjore zhyten nën rrëshqitje llumi.

Përgjatë milionvjeçarëve shtresat sedimentare gjithnjë e në rritje shtypin kërcunjtë pas njëri-tjetrit derisa prej tyre lind qymyr i vyer. Nga një shtresë prej dhjetë metra mbetje bimësh formohet një depozitë qymyri një metër e trashë.


Zonat me miniera qymyrguri në Europë, që nga Anglia deri në Francën e Veriut, që nga Ruhri deri në Poloni dhe Rusi të lënë të marrësh me mend shtrirjen e pafundme të pyjeve të hershme të Epokës së Karbonit. Qymyri do të bëhej themeli i një prej ndryshimeve rrënjësore të historisë së Europës.

Depozita qymyri krijohen në Periudhën e Karbonit parasëgjithash aty, ku kontinentet shtrihen në klimën e favorshme të Ekuatorit. Por akoma gjatë kohës që këto pyje tropikale harlisen, ndodhin disa ngjarje të reja: kontinentet zhvendosen më tej. Europa kllaposet nga pllakat e tjera. Ajo bëhet pjesë e mbikontinentit Pangea, i cili përfshin pothuajse të gjitha masat tokësore të Tokë