Nuk ėshtė vetėm ēėshtje supersticioni. Sipas studimeve, procesi i Hėnės sė plotė rastis me njė rritje tė rrugaēėrisė. Jonathan Brown dhe Rebeca Bowle kanė hedhur dritė nė kėtė fenomen qiellor.
1. Faza e Hėnės sė plotė ndodh atėherė kur ajo ėshtė nė anė tė kundėrt me Tokėn nga Dielli, si dhe kur tė tre planetėt vendosen nė njė vijė tė drejtė. E parė nga Toka, ana mė e afėrt e Hėnės ndriēohet plotėsisht nga Dielli, duke i dhėnė pamjen e saj rrethore.
2. Ndodh vetėm gjatė Hėnės sė plotė, qė ana e errėt e saj -hemisfera nė anėn e kundėrt tė Diellit, tė errėsohet plotėsisht.
3. Eklipsi i Hėnės (i shkaktuar nga kalimi i hijes sė Tokės pėrmes hemisferės sė ndriēuar) ndodh vetėm gjatė Hėnės sė plotė.
4. Sipas njė studimi tė spitalit Bradford Royal, mundėsia pėr tu kafshuar nga ndonjė qen, gjatė Hėnės sė plotė, ėshtė dy herė mė e madhe. Sipas kėtij studimi, janė regjistruar 1621 raste tė kafshimit nga qeni midis viteve 1997 dhe 1999. Por njė tjetėr studim i bėrė nė Universitetin e Sidneit nė Australi, rezultoi se nuk kishte lidhje mes gjendjes sė Hėnės dhe kafshimit tė qenve.
5. Gervaisi i Tilburit, njė avokat i sė drejtės kishtare nė shekullin e 13-tė, ishte i pari qė lidhi procesin e Hėnės sė plotė me transformimin nė njė njeri-ujk. Filozofi Gottfried Leibniz, e pėrshkruan si "budallallėqe tė treguara nga njerėzit".
6. Hėna bėhet e plotė ēdo 29.5 ditė- e cila ėshtė edhe kohėzgjatja e njė cikli tė plotė tė Hėnės.
7. Ėshtė i njohur fakti se cikli menstrual femėror ka lidhje me procesin e Hėnės sė plotė. Sipas njė teorie, meshkujt parahistorikė shkonin nė gjueti, gjatė periudhės qė gratė ishin me cikėl, pėr shkak tė tabuve qė lidheshin me gjakun. Koha mė e leverdishme pėr tė shkuar nė gjueti ishte gjatė Hėnės sė plotė dhe mėnyra mė e mirė pėr tė bindur mashkullin qė tė kthehej me ushqim, ishte shpresa pėr seks.
8. Neo paganėt ndiqnin njė ritual tė pėrmuajshėm, qė bazohej rreth Hėnės sė plotė dhe quhej Esbat. Termi lidhet me shkrimet kundėrshtuese tė antropologut Margaret Murray.
9. Procesi i dytė i Hėnės sė plotė, qė ndodh nė njė muaj kalendarik, quhet Hėna Blu. Rasti i fundit ėshtė parė mė 31 maj 2007. Ky fenomen i veēantė ndodh mesatarisht njė herė nė 3 vjet.
10. "Blue Moon" (Hėna Blu), e cila ėshtė shkruar nga Richard Rodgers dhe Lorenz Hart nė vitin 1934, u bė njė baladė standarde, e cila u kėndua mė vonė nga kėngėtarė si Frank Sinatra dhe Bob Dylan. Versioni mė i famshėm ėshtė regjistruar nga banda "Marcels" nė vitin, 1961 duke shitur mė shumė se njė milionė kopje.
11. Shkalla e baticave nė botė ėshtė nė maksimum gjatė Hėnės sė plotė, atėherė kur Dielli, Toka dhe Hėna janė nė njė vijė. Marinarėt e njohin efektin si baticat pranverore.
12. Muaji i vetėm, gjatė tė cilit nuk ndodh procesi i Hėnės sė plotė ėshtė shkurti.
13. Hėna e plotė konsiderohet si shenjė tersi nėse ndodh tė dielėn, por nėse ndodh tė Hėnėn shihet si shenjė fati (nga vetė emri i ditės sė hėnė).
14. Sipas supersticioneve, fėmija qė ngjizet kur Hėna ėshtė e plotė, ka shumė mundėsi qė ti pėrkasė gjinisė mashkullore.
15. Nė tetor tė vitit 1939 nė Springfield, Misuri, Hėna e plotė u krijoi idenė njerėzve sikur po binte nga qielli. Ngjarja e pazakontė u raportua nė gazetat lokale, por mė vonė rezultoi e pavėrtetė.
16. Kalendari Gregorian daton Pashkėn si e diela e parė, pas Hėnės sė plotė kishtare- e para ndodh pas ekuinoksit tė pranverės.
17. Festivali Kinez i Fenerėve, qė daton nė dinastinė Han, ėshtė vėnė nė skenė ditėn e pesėmbėdhjetė, tė muajit tė parė, tė Hėnės sė plotė, pas vitit tė ri. Komunitetet kineze festojnė duke ndezur fenerė dhe bėrė gosti me oriz.
18. Shoqėria e Hėnės, qė pėrfshinte Erasmus Darwin, James Watt dhe Josiah Wedgewood, e mori emrin nga praktika e mbajtjes sė takimeve muaj pėr muaj, nė ditėn e Hėnė pranė procesit tė Hėnės sė plotė. Anėtarėt e shoqėrisė, e quanin veten si njerėzit e hėnės.
19. Sipas njė studimi psikologjik tre mujor tė bėrė tek 1200 tė burgosur nė burgun e Armley nė Leeds, nė vitin 1998 rezultoi se kishte njė rritje tė madhe tė incidenteve kur Hėna ishte e plotė.
20. Shkencėtarėt janė pėrpjekur shumė tė shpjegojnė "iluzionin e Hėnės", ku Hėna e plotė duket sikur ėshtė mė e madhe, se sa duket nė horizont. Fenomeni kuptohet qė ėshtė shkaktuar nga perceptimi njerėzor.
21. Mbjellja e drurėve ėshtė e ndaluar gjatė Hėnės sė plotė nė Amerikėn e Jugut dhe nė Azinė Juglindore, sepse shkakton tharje.
22. Qindra njerėz mblidhen ēdo muaj nė plazhet e Koh Phangan nė Tailandė, pėr tė festuar ngjarjen e Hėnės sė plotė. Ata gėzojnė dhe kėrcejnė gjatė gjithė natės.
23. Tributė amerikane nė Britaninė e Madhe, u japin ēdo Hėne tė plotė tė vitit njė emėr si p.sh., Hėna kastor, Hėna bli dhe Hėna luleshtrydhe.
24. Hėna e plotė e kėtij muaji, do tė jetė mė 30 qershor 2007. Mos humbisni rastin ta shikoni.
25. Hėna e plotė mund tė duket e rrumbullakėt, por nė fakt ka formėn e njė veze.
26. Sonata e Hėnės, kompozuar mjeshtėrisht nga Ludwig von Beethoven, ėshtė padyshim njė nga kryeveprat klasike mė tė bukura qė ka lidhje me Hėnėn e plotė. Titulli i melodisė nuk vjen nga kompozitori, por nga njė kritik, i cili krahasoi pjesėt dhe efektin e dritės sė Hėnės nė liqenin e Lucernės.
27. RAF pėrdori Hėnėn pėr tė prezantuar sulmin e tij tė parė tė suksesshėm nė qytetin gjerman, kur aeroplanėt sulmuan Lubeckun nė 1942.
28. Wesak, festivali mė i rėndėsishėm budist ėshtė festuar nė maj, kur ka qenė Hėnė e plotė . Nė kėtė kohė, festohet ditėlindja e Budės, ndėrsa pėr disa budistė tė tjerė shėnohet lindja dhe vdekja e tij.
29. Hėna e plotė ėshtė objekti mė i shndritshėm nė qiellin e darkės.
30. Psikiatri sllovak, Eugen Jonas, krijoi metodėn e kontrollit tė lindjes dhe fertilitetit, bazuar nė procesin e Hėnės sė plotė.
31. Njė analizė e ditėlindjeve tė 4,256 bebeve tė lindura nė njė klinikė nė Francė, tregoi se nuk kishte asnjė lidhje mes Hėnės sė plotė dhe fertilitetit.
32. Njė studim i realizuar nga Universiteti TĆ¼bingen nė Gjermani, tregon se sipas raportimit tė policisė, cikli i Hėnės sė plotė ndikon duke pirė mė shumė pėr tė ardhur nė qejf.
33. Njė vizatim i Hėnės sė plotė parė nga teleskopi ėshtė realizuar nga njė matematicien anglez, Thomas Harriot, nė fillim tė gushtit tė vitit 1609. Ky ėshtė regjistrimi i parė, i cili i paraprin fizikanit italian Galileo, nė studimet e tij tė mėvonshme.
34. Artistėt e Rilindjes tradicionalisht kanė pėrshkruar mė tepėr gjysmėhėnėn, se sa fazėn e saj tė plotė.
35. Shakaja e madhe e Hėnės, u bė nga Richard Adams Locke pėr "New York Sun" nė vitin 1835.
36. Gjatė sezonit dimėror, Hėna e plotė ėshtė nė lartėsinė mė tė madhe nga Toka.
37. Disa njerėz qė vuajnė nga pagjumėsia tregojnė se flenė shumė keq kur Hėna ėshtė e plotė, por ka edhe nga ata qė thonė se flenė shumė rėndė.
38. Ėshtė gabim nėse mendoni se ulja e parė e "Apollo"-s ėshtė bėrė kur Hėna ka qenė e plotė. Ulja ndodhi njė javė mė pas.
39. Hėna ėshtė 10 herė mė e shndritshme kur ėshtė e plotė, se sa kur ėshtė ēerekhėnė.
40. Muaji i mjaltit ėshtė quajtur pas Hėnės sė plotė nė qershor. Duke qenė se binte mes mbjelljes dhe tė korrave, ky ishte tradicionalisht muaji mė i mirė pėr tu martuar.
41. Kalendari i vjetėr i Hėnės, i cili tregon kohėn se kur shfaqet ajo e plotė, ėshtė zbuluar nė shpellat nė Lascaux nė Francė. Daton para 15000 vjetėsh dhe tregon fazat e Hėnės me njė sėrė pikash, tė cilat pėrshkruajnė ditėt e ciklit.
42. Nė 2001, loja e parė mes Sri Lanka dhe Zimbabve u shty. Ajo u caktua tė luhej njė ditė mė vonė, nė bazė tė rregullit tė ri tė nxjerrė nga qeveria vendase, e cila ndalonte ēdo lloj sporti kur Hėna ėshtė e plotė.
43. Sipas njė studimi tė 1000 operacioneve pėr heqjen e bajameve, 82 pėr qind e pacientėve tė operuar treguan se krizat ishin mė tė forta kur afronte procesi i Hėnės sė plotė. Kjo nė bazė tė revistės sė shoqatės sė mjekėve nga Florida.