Toka flet ėshtė titulli i njė artikulli tė cilin e hasa nė njė faqe shkencore tė revistės DiscoverMagazine. com. Titulli duket paksa i natyrshėm pėr kėtė kohė kur shkencėtarėt kanė zbuluar se, pėrafėrsisht, ēdo gjė emiton vibratim (dridhje) zėri.
Nėse kjo tani duket e natyrshme, nė kohėn e shpalljes sė Kuranit, dukej e ēuditshme ngase njeriu atėbotė nuk mund ta imagjinonte dot se toka mund tė nxjerr dridhje zėri, edhe pse Kurani kėtė gjė e trajtoi nė disa ajete te tij, komenti i tė cilave nga dijetarėt qe: Allahu i Madhėruar ia dha tokės mundėsinė e tė folurit kėshtu qė ajo foli. Thotė Allahu:
ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاءِ وَهِيَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ اِئْتِيَا طَوْعًا أَوْ كَرْهًا قَالَتَا أَتَيْنَا طَائِعِينَ
Mandej e mėsyu qiellin (krijimin e qiellit) e ai ishte tym (mjegullinė qė ishte si materie e parė) dhe atij e edhe tė tokės i tha: "Qasuni urdhėrit Tim me dėshirė ose me dhunė!" Ato tė dyja thanė: "Po i qasemi me dėshirė!. [1]
Pėr Faraonin dhe grupin e tij pasi qė e fundosi pėr shkak tė pabesimit, tha:
فَمَا بَكَتْ عَلَيْهِمُ السَّمَاءُ وَالْأَرْضُ وَمَا كَانُوا مُنْظَرِينَ
Pėr ta nuk qanė as qielli e as toka dhe atyre nuk iu dha afat. [2]
Nėse iu kthehemi mendimeve tė dijetarėve dhe komentatorėve tė Kuranit, do tė gjejmė se ata nuk ishin luhatur para kėsaj tė vėrtete shkencore aspak. Pėrkundrazi, ata besuan nė tė dhe nė ēdo gjė qė solli Kurani. Toka ka folur me zė tė vėrtetė, e po kėshtu edhe qielli. Toka ka qarė me zė tė vėrtetė e po kėshtu edhe qielli- sqaruan ata.
Ēudia ėshtė edhe mė e madhe kur shohim se njėri ndėr sajtet (faqet) mė tė rėndėsishme nė botė pėr Astronomi,
www.space.com, ka publikuar njė artikull me titull: Qielli flet. Profesori Mark Wetl nga Universiteti i Virxhinias, ka zbuluar se gjithėsia nė fillim tė krijimit tė saj ka lėshuar dridhėrime zėri si rezultat i furnizimit tė befasishėm me gaz qė ekzistonte atėbotė. Pėr kėtė zbulim na ka folur Kurani, siē pamė mė lartė nė ajetin 11 tė kaptinės Fussilet.
Tregimi nuk merr fund kėtu. Dijetarėt kanė zbuluar se kėto dridhėrime zėri tė quajtura infrasound janė tepėr tė rėndėsishme dhe se ato kanė njė pune rol tė ndjeshėm, e qė padyshim se kėshtu paraqet njė dhunti tė Allahut tė Madhėruar pėr ne. Toka lėshon kėsi dridhėrime, tė cilat janė nė fushėn mė pak se 20 herc (mė pak se 20 dridhje nė sekondė) para ndodhjes sė tėrmeteve dhe lėkundjeve tė tokės. Kėto dridhėrime i lėshon po kėshtu edhe para shpėrthimit tė vullkaneve si dhe para ngritjes sė valėve tė detit tsunamit.
Kur Tsunami e goditi Indonezinė nė vitin 2004, me ērast morri qindra mijėra viktima, kishte ndodhur kjo qė potencuam sipėr. Qentė kishin ikur nga ajo zonė ndėrsa elefantėt nė kopshtin e kafshėve kishin filluar tė gėrdallin e gėrnjarin (lėshojnė zėrin e tyre) dhe tė frikėsohen, dukuri kjo qė nga dijetarėt u komentua: Kafshėt dėgjojnė kėto dridhėrime zėri dhe kanė frikė prej tyre.
Dijetarėt kanė zbuluar se elefanti bėn bisedė me kėto dridhėrime infrasound derisa balenat iu flasin balenave me kėto dridhėrima qė pėrhapen me mijėra kilometra. Ēudia ėshtė edhe mė e madhe kur mėsojmė se elefanti dėgjon dridhėrimat e ulėta tė zėrit, tė cilat njeriu nuk i dėgjon dhe tė cilat ia paraprijnė erėrave (stuhive), kėshtu qė ik prej tyre. Po kėshtu edhe shembja e madhe e akullit paraprihet me dridhėrima zėri tė ulėta, gjė qė bėn dijetarėt tė shfrytėzojnė rastin dhe ti lajmėrojnė herėt tėrmetet, vullkanet apo fatkeqėsitė tjera natyrore.
Allahu i Madhėruar kėto dridhėrime tė ulėta zėri para ndodhisė sė ndonjė vullkani apo fatkeqėsie tjetėr natyrore, si: tėrmetet, etj, i bėri si paralajmėrim pėr kafshėt qė tė ikin prej vendit ku do tė shpėrthejė vullkani. Allahu i Madhėruar i pajisi kafshėt me organe qė dėgjojnė kėto dridhėrime ndėrsa njeriu (mendjemadh) edhe sot nuk ka arritur dot tė zbulojė ndonjė aparat qė do ta lajmėronte mė herėt ndodhjen e kėtyre tėrmeteve e dridhjeve tė tokės. I Lartėmadhėruar qoftė Allahu!
Shikoni se si Allahu i Madhėruar ēdo gjė e nėnshtroi nė shėrbim tonin. Thotė Allahu:
وَسَخَّرَ لَكُمْ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا مِنْهُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآَيَاتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ
Dhe pėr ju nėnshtroi gjithė ē'ka nė qie dhe ē'ka nė tokė, njėmend pėr njerėzit qė mendojnė thellė, nė to ekzistojnė argumente. [3]
Ty tė takon falėnderimi pėr kėto begati i Zoti i qiejve dhe tokės. Tė lusim qė tė na bėsh dobi me kėtė dituri ngase Ti dėgjon, je afėr dhe i pėrgjigjesh lutjeve tona!