Një pianiste e Lindjes së Mesme

Për një 18 vjeçare irakiane me një ëndërr më të madhe se ajo – krijimi i Orkestrës Simfonike të të Rinjve të Lindjes së Mesme, e para e këtij lloji – janë mobilizuar kompozitori zyrtar i Mbretëreshës Elizabeta, Sir Peter Maxwell Davies dhe violonçelisti Julian Lloyd Webber, shoqëria për mbledhjen e fondeve Grassroots Fundraising dhe British Council. Zuhal Sultan i ka bindur me talentin, buzëqeshjen dhe këmbënguljen e saj.

“Doja t’i bashkoja të rinjtë irakianë me etni dhe religjion të ndryshëm, t’ua ofroj mundësitë që i kam pasur unë, t’i bëj të jenë të hapur ndaj botës, të krijoj lidhje paqeje. Ideja më ka ardhur duke luajtur me Orkestrën Simfonike Kombëtare Irakiane: nëse ato ishin objektivat e të mëdhenjve, pse nuk mund të ishin edhe tonat?”.
Ëndrra është e fisme dhe i pëlqen edhe British Council-it të Bagdadit dhe amerikanëve të «Musicians for Armony». Zuhal thirret nga rrjeti britanik Channel 4 në «Battlefront», një reality që ndjek për nëntë muaj njëzet të rinj në realizimin e projektit të tyre. “Produksioni kërkonte një të huaj, e British Council më ka propozuar mua”.

Jo vetëm që ka marrë pjesë: bile edhe ka fituar. E kështu kanë mbërritur financimet dhe vëmendjet ndërkombëtare. Tërë kjo ndodhi vitin e kaluar, e projekti i saj do të pagëzohet më 16 gusht. Në Suleymaniya, në regjionin kurd të Irakut, një orkestër prej 33 të rinjsh nga 14-29 vjeç, do të ekzekutojnë Prometeun e Beethoven-it, Simfoninë 99 të Haydn, si dhe valle kurde dhe melodi irakiane. Pastaj do të shkojë në turne në Armeni e Gjeorgji.
Ajo ka pasur mësuesen më të mirë të pianos në Bagdad, një zonjë çekosllovake që ishte kthyer në atdhe para se të plasnin bombat e para amerikane. Zuhal nuk është bijë arti – ati i saj ishte patolog, e ëma virologe, që të dy të diplomuar në Angli dhe të vdekur para pak vitesh- po e ëma e kuptoi se në familje gjendej një talent i ri.

Ajo ia bleu një pianoforte dhe dërgoi të merrte mësime. Kur më 2003 ndodhi pushtimi dhe ranë bombat, e ëma ia dha zemër të dilte nga shtëpia, të mos kishte frikë. “Gjendja zgjati tepër shumë që të mbetem ulur duke shikuar lulet – kujtoj Zuhal -. Ishte qesharake të thosha ‘s’po më shkohet në shkollë’. Duhet të shkosh gjithmonë përpara dhe të bësh ç’është e mundur që gjërat të përmirësohen”. Shkoi në shkollë sa kohë që shkolla ishte e hapur. Ama muzikantët ishin njëri nga objektivat e rebelëve, shumë u vranë, të tjerët ikën dhe ende s’janë kthyer.

Kështu Zuhal mësoi të studionte vetë. Pastaj «Musicians for Armony» e vuri në kontakt me Reiko Aizawa, një pianiste japoneze që jeton në ShBA. Nuk janë takuar kurrë, punojnë përmes një webcami dhe një laptopi mbështetur mbi pianoforte. Reiko luan, Zuhal dëgjon dhe e përsërit, Reiko e korrigjon, Zuhal provon përsëri. Kështu e ka mësuar Koncertin për piano dhe orkestër nr 23 të Mozart-it. Tashmë janë bërë 5 vite që udhëton, studion dhe luan jashtë. Ka filluar më 2004 në Festivalin ndërkombëtar të fëmijëve në Turqi, pastaj është ftuar në Amman, në Jordani, nga princesha Basma. Dhe aty i ka marrë krahët. “Tri javë perfeksionimi dhe dy koncerte finale. Një përvojë madhështore, që më ka bërë të dalë nga shkretia e Bagdadit dhe ta prek me dorë atë që kisha qenë në gjendje ta bëja vetë.

Ajo përvojë ka ndikuar që unë ta bëj kërcimin e madh”. Në maj 2007 e thërret bibliotekari i Simfonisë irakiane: ka një vend në seminarin veror të financuar nga Departamenti i Shtetit amerikan. Zuhal shkon, ka sukses, e thërrasin tjetërkund, përsëri ka sukses. Dora-dorës arrin në Paris, në Javën kulturore irakiane të organizuar nga UNESCO. “Ndihesha princesha e një përralle. Fillova ta kuptoj se e tëra ishte e vërtetë dhe vetëm kur aeroplani ateroi në Charles-de-Gaulle. Pastaj kam luajtur para 1300 spektatorëve, e aty kishte edhe shumë gazetarë. Isha më e reja në mesin e të ftuarve, të gjithë më donin, më intervistonin; ambasadori më kërkoi të jem mysafire e tij ca ditë më pas, Simfonia irakiane më thirri si soliste”.

Nga aty nis ta imagjinojë një orkestër të të rinjve. Dhe s’i nevojitet më edhe aq mund. Zuhal është bujare dhe s’ka frikë të mendojë thellë. Objektivi i ardhshëm: të bëhet drejtori i parë femër i orkestrës së Irakut. Tjetri: të diplomohet në drejtësi dhe të bëhet avokate. (Asseel Kamal, La Stampa)

flm