Virusi:A H1/ N1

Çka është pandemia?
Pandemia është një epidemi e sëmundjeve infektive (ngjitëse), që shpërndahet në mesin e popullatës së një rajoni më të madh; për shembull një kontinenti, apo madje edhe në mbarë botën. Nëse një sëmundje endemike ka shtrirje të gjerë, mirëpo numri i të infektuarve nuk rritet, atëherë ajo sëmundje nuk mund të quhet pandemi. Për më tepër, pandemitë e gripit përjashtojnë gripat sezonalë. Gjatë historisë së njerëzimit ka pasur disa pandemi, si lija dhe turbekuloza. Pandemitë më të shpeshta përfshijnë pandeminë e virusit “HIV” dhe pandeminë e gripit të vitit 2009. Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë, pandemia mund të konstatohet kur plotësohen këto tri kushte në vijim:
• Kur popullata ballafaqohet me një sëmundje të re;
• Kur agjentët infektojnë njerëzit, duke shkaktuar sëmundje serioze;
• Kur agjentët shpërndahen shumë lehtë dhe me qëndrueshmëri mes njerëzve.
Një sëmundje ose gjendje shëndetësore nuk është një pandemi vetëm për shkak të shtrirjes së saj të gjerë ose për shkak se vret shumë njerëz; duhet gjithashtu të jetë infektive. Për shembull, kanceri është shkaktar i shumë vdekjeve, mirëpo nuk konsiderohet pandemi, sepse kanceri nuk është infektiv ose ngjitës.

Cila është pandemia e gripit e vitit 2009?
Pandemia e gripit e vitit 2009 është një shpërndarje globale e një lloji të ri të virusit të gripit, i identifikuar në prill të vitit 2009 dhe në përgjithësi i njohur si “gripi i derrave”. Gjithashtu ka fakte që lloji i ri i virusit ka qarkulluar përmes derrave në kontinente të tjera me vite para se njerëzit të infektohen. Në të vërtetë të gjitha rastet e infektimit janë bërë nga njeriu në njeri, gjersa produktet e ziera të mishit të derrit janë të sigurta pasi që virusi nuk mund të ngjitet përmes konsumimit të ushqimit. Virusi filloi në Meksikë dhe aty ka fakte që Meksika ishte tanimë në mes të një epidemie për muaj të tërë para se shpërthimi i kësaj sëmundje të pranohej. Virusi vazhdoi të përhapej në mbarë botën, sidomos në hemisferën jugore, e cila ishte në sezonin dimëror të gripit dhe në shumë vende më pak të zhvilluara me sisteme të kufizuara shëndetësore. Ndonëse shumica e rasteve në mbarë botën kanë qenë raste me simptoma të buta, ekspertët janë akoma të shqetësuar.

Karakteristikat e virusit
Virusi është një lloj i ri i gripit dhe gjithashtu ishte konstatuar që ky lloj përmbante gjene nga katër viruse gripi, siç janë: gripi i derrave nga Amerika Veriore, gripi i shpezëve nga Amerika Veriore, gripi i njerëzve dhe dy gripa të derrave karakteristike për Azinë dhe Evropën. Analiza më e tutjeshme tregoi që disa nga proteinat e virusit janë më shumë të ngjashme me llojet që shkaktojnë simptome të buta tek njerëzit.

Simptomat dhe përkeqësimi i mundshëm
Shenjat e infektimit me grip të derrave janë të ngjashme me format e tjera të gripave dhe përfshijnë temperaturë, kollitje, kokëdhembje, dhimbje në muskuj ose nyje, dhimbje të fytit, ethe, lodhje dhe sekret të hundës. Tek disa raste të të infektuarve ka pasur edhe diarre (barkqitje), vjellje si dhe probleme neurologjike. Kategoritë më të rrezikuara për të pasur komplikime të mundshme serioze përfshijnë personat e moshës 65 vjeç dhe më të vjetër, fëmijët nën moshën 5 vjeç, gratë shtatzëna dhe personat e çdo moshe me sëmundje të tjera, si asma, diabeti, trashësia, sëmundja e zemrës, ose sistemi i dobët i imunitetit. Sipas Qendrës për Kontroll dhe Parandalim të Sëmundjeve, më shumë se 70% e të të hospitalizuarve (persona të shtrirë në spital) në Shtetet e Bashkuara, kanë qenë raste me simptoma të tilla të theksuara.

Si ta parandalojmë gripin?
Ekzistojnë një numër i madh i metodave kryesore që mund të përdoren për të parandaluar infektimin:

Lani duart: Infektimi mund të shkaktohet nga prekja e sipërfaqes së kontaminuar me viruset e gripit. Andaj lani duart mirë, me kujdes dhe sa më shpesh, duke përdorur sapunin dhe ujin ose një pastrues tjetër që përmban alkool, meqë kjo është mënyra më e mirë për të parandaluar shumë infektime të zakonshme.

Ushqehuni mirë dhe bëni gjumë të mirë: Dieta me pak ushqim dhe gjumi i pamjaftueshëm zvogëlojnë imunitetin e një personi dhe i bën ata më të ndjeshëm ndaj infeksioneve. Rekomandohet një dijetë e balancuar me pemë dhe perime, drithëra me krunde dhe mjaft proteine. Të rriturit kanë nevojë për shtatë ose tetë orë gjumë natën, gjersa fëmijët e ciklit të ulët shkollor dhe adoleshentët kanë nevojë për nëntë deri në dhjetë orë gjumë.

Ushtroni rregullisht: Ushtrimet kardiovaskulare, si ecja, çiklizmi dhe ushtrimet e tjera aerobike, mund ta ngrisin sistemin e imunitetit. Ndonëse ato nuk mund ta parandalojnë infektimin, personat mund të kenë simptoma më të buta dhe të shërohen më shpejtë.

Shmanguni turmave: Gripi përhapet shumë lehtë kudo që njerëzit mblidhen, si në institutet për përkujdesjen e fëmijëve, shkolla, ndërtesa zyrtare, salla dhe mjete të transportit publik. Qendra për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve i këshillon njerëzve të sëmurë që të rrinë në shtëpi dhe të mos shkojnë në punë, në shkollë ose në mbledhi shoqërore dhe në përgjithësi të kufizojnë kontaktet me njerëz të tjerë, në mënyrë që të mos i infektojnë ata.

Virusi H1N1 në Kosovë
Edhe në Kosovë janë bërë përgatitje intenzive për përballjen me këtë pandemi. Për këtë arsye mjekët kosovar kanë marrë pjesë në seminare të shumta të cilat janë organizuar në bashkëpunim me OBSH-në. Për më tepër në këto seminare kishte pjesëmarrës edhe nga vendet tjera ballkanike.
Me 24 korrik, autoritetet në Kosovë lajmëruan që mostrat e tre rasteve të dyshuara u dërguan për analiza në laborator. Sipas autoriteteve, të tri rastet kishin pasur kontakt me njerëz të tjerë të cilët kishin qenë të infektuar nga virusi A/H1N1. Dy prej tyre paraprakisht kishin vizituar Zvicrën dhe Suedinë dhe një prej tyre kishte qenë në Britani të Madhe.
Me 28 korrik, rezultatet e këtyre rasteve të të tre të dyshuarve treguan që vetëm personi i cili kohëve të fundit kishte qenë në Britani të Madhe ishte infektuar me gripin e derrave. Ky person ishte një fëmijë 9 vjeçar, me vendbanim në Britani të Madhe dhe i cili së bashku me familje erdhi në Kosovë për pushime. Familja arriti në aeroportin e Prishtinës nga Londra dhe gjatë fluturimit inspektorët e shëndetësisë i sugjeruan familjes së fëmijës që me të arritur në Prishtinë ta dërgonin fëmijën tek një mjek. Ajo që është më e rëndësishme në lidhje me këtë rast është se fëmija në fjalë është shëruar tërësisht dhe tanimë është kthyer në Britaninë e Madhe.

ah ky i mallkuar grip shpresoj qe e eleminojne me shpejte..

oo edhe un

haha i mallkuar...

po valla

ra si murtaj pa pritur e pa kujtu..!!

po tnrz

hehe como siempre

jo valla gjithmon jo po kaniher ta rrrok..hehe